Doğalgaz tesisatı, evlerde, iş yerlerinde ve endüstriyel tesislerde kullanılan doğalgazın dağıtımını sağlayan tesisat sistemidir. Doğalgaz, güvenli, verimli ve ekonomik bir şekilde kullanılmak için doğru şekilde tesis edilmesi ve düzenli bakımı yapılması gerekmektedir. Bu yazıda, doğalgaz tesisatı hakkında genel bilgiler, kullanımı, avantajları ve dezavantajları hakkında bilgiler verilecektir.
Doğalgaz Tesisatı Nasıl Çalışır?
Doğalgaz tesisatı, doğalgazı kullanacak cihazlara (ocaklar, sobalar, kazanlar, ısıtıcılar vb.) taşıyan borulardan oluşur. Doğalgaz boruları, bakır, çelik veya çok katmanlı polimer malzemelerden yapılabilir. Doğalgaz dağıtımı, basınçlı borular yardımıyla yapılır ve doğalgaz sayacından önceki basınç 21 mbar, doğalgaz sayacından sonraki basınç ise 18 mbar'dır. Doğalgaz tesisatı, evin dışında doğalgaz ana hattından doğalgazı evin içine taşıyan borular ile başlar. Bu borular evin içinde doğalgaz dağıtımını sağlar.
Doğalgaz Tesisatının Avantajları
-
Daha Ekonomik: Doğalgaz, diğer enerji kaynaklarına göre daha ekonomiktir. Doğalgazın birim fiyatı daha düşüktür ve daha verimli bir şekilde kullanılabilir.
-
Daha Temiz: Doğalgaz, diğer fosil yakıtlarına göre daha temiz bir yakıttır. Doğalgazın yanması sırasında atmosfere karbon dioksit ve su buharı salınır, ancak diğer fosil yakıtların yanması sırasında çevreye zararlı gazlar salınır.
-
Daha Kolay Kullanım: Doğalgaz kullanımı daha kolaydır. Yakıt depolama ihtiyacı olmadığı için daha pratiktir.
-
Daha Güvenli: Doğalgaz, diğer fosil yakıtlara göre daha güvenlidir. Doğalgaz, havadan daha hafif olduğu için kaçtığında havaya karışır ve çevreye zarar vermez.
Doğalgaz Tesisatının Dezavantajları
-
Yüksek Kurulum Maliyetleri: Doğalgaz tesisatının kurulum maliyetleri yüksektir. Boru, vana, montaj malzemeleri, doğalgaz sayacı, montaj ve diğer ekipmanların satın alınması gerekmektedir.
-
Bakım Maliyetleri: Doğalgaz tesisatı, bakımı yapılmadığında sorunlara neden olabilir. Doğalgaz tesisatı düzenli olarak bakım yapılması gereken bir sistemdir.
-
Patlama
-
Riski: Doğalgaz, patlama riski yüksek bir gazdır. Doğalgaz tesisatının doğru bir şekilde tesis edilmesi ve bakımının düzenli olarak yapılması önemlidir.
-
Çevreye Zararlı Olma Riski: Doğalgaz, atmosfere salınan karbon dioksit ve su buharı dışında, diğer zararlı gazların salınmasına neden olabilir. Bu nedenle, doğalgaz tesisatı doğru bir şekilde tesis edilmeli ve bakımı düzenli olarak yapılmalıdır.
Doğalgaz Tesisatı Nasıl Kurulur?
Doğalgaz tesisatı kurulumu, doğru ekipman, doğru malzemeler ve doğru teknik bilgi gerektirir. Doğalgaz tesisatının kurulumu, yerel doğalgaz dağıtım şirketinin onayı ve kontrolü altında yapılmalıdır. Doğalgaz tesisatı kurulumu, aşağıdaki adımları içerir:
-
Doğalgaz Bağlantı Noktası: İlk olarak, evin veya iş yerinin doğalgaz bağlantı noktası belirlenir. Bu noktada, doğalgaz dağıtım şirketi tarafından bir doğalgaz sayacı ve doğalgaz vanası takılır.
-
Boru Döşeme: Doğalgaz, ev veya iş yerinin içine taşınacak borular döşenir. Borular, bakır, çelik veya çok katmanlı polimer malzemelerden yapılabilir. Borular, duvarların içinde veya dışında döşenebilir.
Doğalgaz Tesisatının Bakımı Nasıl Yapılır?
Doğalgaz tesisatı, düzenli bakım yapıldığında daha güvenli ve verimli çalışır. Doğalgaz tesisatının bakımı, aşağıdaki adımları içerir:
-
Doğalgaz Kokusu Kontrolü: Doğalgazın kokusu yoktur, ancak doğalgaz şirketleri, doğalgazın kokusunu ekleyerek kaçakların tespit edilmesini kolaylaştırır. Doğalgaz tesisatının kokusunu kontrol etmek için düzenli olarak test edilmelidir.
-
Boruların Kontrolü: Borular, düzenli olarak kontrol edilmeli ve gerektiğinde değiştirilmelidir. Borularda korozyon, çatlak veya deliklerin olup olmadığı kontrol edilmelidir.
-
Cihaz Bağlantısı: Borular, doğalgazı kullanacak cihazlara (ocaklar, sobalar, kazanlar, ısıtıcılar vb.) bağlanır. Her cihazın bağlantısı doğru bir şekilde yapılmalıdır.
-
Test Etme: Kurulum tamamlandıktan sonra, doğalgaz tesisatı test edilir. Test işlemi, doğalgaz tesisatının doğru çalıştığından emin olmak için yapılır.
Doğalgaz Tesisatının Bakımı Nasıl Yapılır?
Doğalgaz tesisatı, düzenli bakım yapıldığında daha güvenli ve verimli çalışır. Doğalgaz tesisatının bakımı, aşağıdaki adımları içerir:
-
Doğalgaz Kokusu Kontrolü: Doğalgazın kokusu yoktur, ancak doğalgaz şirketleri, doğalgazın kokusunu ekleyerek kaçakların tespit edilmesini kolaylaştırır. Doğalgaz tesisatının kokusunu kontrol etmek için düzenli olarak test edilmelidir.
-
Boruların Kontrolü: Borular, düzenli olarak kontrol edilmeli ve gerektiğinde değiştirilmelidir. Borularda korozyon, çatlak veya deliklerin olup olmadığı kontrol edilmelidir.
-
Vanaların Kontrolü: Vanalar, doğalgaz tesisatının güvenli bir şekilde kullanılmasını sağlar. Vanaların düzenli olarak kontrol edilmesi ve gerekirse değiştirilmesi önemlidir.
-
Filtrelerin Temizlenmesi: Cihazların filteleri, düzenli olarak temizlenmeli veya değiştirilmelidir. Filtreler, doğalgazın daha verimli kullanılmasını sağlar.
-
Çatlamaların Kontrolü: Cihazlar ve borular, çatlamaların olup olmadığı kontrol edilmelidir. Çatlamaların olması durumunda, cihaz veya boru değiştirilmelidir.
-
Periyodik Bakım: Doğalgaz tesisatının periyodik bakımı, doğru çalışması ve güvenliği için önemlidir. Periyodik bakım, doğalgaz tesisatının kontrol edilmesi, temizlenmesi ve gerektiğinde onarılması işlemlerini içerir.
Sonuç
Doğalgaz tesisatı, doğru bir şekilde tesis edilmediği takdirde, hayatı tehdit eden birçok risk içerir. Doğalgaz tesisatının doğru bir şekilde kurulması, bakımı ve kullanılması, doğalgazın güvenli bir şekilde kullanılmasını sağlar. Doğalgaz tesisatının kurulumu, yerel doğalgaz dağıtım şirketinin onayı ve kontrolü altında yapılmalıdır. Doğalgaz tesisatı, düzenli bakım yapıldığında daha güvenli ve verimli çalışır.
Doğalgaz Nedir?
Uzun yıllardır oldukça fazla kullanılan doğalgaz, metan içeren yüksek oranda yanıcı bir hidrokarbon gazıdır. Yer kabuğunun derinliklerinde bulunur ve basınçlı yataklarda üretilir. Doğalgazı değerli hale getiren etkenler ise; düşük emisyon ile elde edilen yüksek yanıcılık etkisidir.
Doğalgazın Kullanım Alanları
-
Isıtma amaçlı kullanım: Bölgesel ısıtma, merkezi ısıtma, bireysel ısıtma
-
Mutfak amaçlı kullanım
-
Sıcak su amaçlı kullanım
-
Fabrikalarda kullanılan doğalgaz
-
Ticari sektörler için kullanılan doğalgaz
-
Elektrik üretim sistemlerinde kullanılan doğalgaz
-
Araç ve motor yakıtı olarak kullanılan doğalgaz
-
Sanayi ve üretim sistemlerinde kullanılan doğalgaz
Doğalgaz Tesisatı Yapımında Gerekli Malzemeler
Doğalgazdan güvenli bir şekilde faydalanmak için mutlaka işinde uzman ve tecrübeli firmalar ile çalışmalıdır. Döşenecek tesisat mutlaka projeye uygun olmalıdır. Tesisatın tüm ayarlamaları ve parçaları eksizsiz şekilde yapılmalıdır. TS ve TS EN standartlarına uygun parçalar kullanılmalıdır. Kurulum aşamasında gereken malzemeler şöyledir;
-
Gaz Vanası
-
Flex Hortum
-
PPRC Boru
-
Bağlantı Kelepçeleri
-
Hortum Bağlantı Rekorları
-
TE Bağlantı Rakorları
-
KAS-Tak Daire İçi Tesisat Hortumları
-
Hortum Kanalları ve Ek parçalar
-
Basınç Regülatörü
-
Kombi ve Isıtma Cihazları , vb.
Gaz Vanası: Gaz vanaları, doğalgaz tesisatında gazın geçişini kapatmak ve açmak için kullanılır. Bu vanalar gelişmiş teknoloji ile akış halindeki basıncı ve akışın hızını düzenleyebilir.
Flex Hortum: Flex hortumlar, dayanıklı, paslanmaz çelik ve esnek malzemelerden üretilen sızdırmaz ürünlerdir. Doğalgaz tesisatlarında kullanılan flex hortumlar, dayanıklılık ve sızdırmazlık açısından oldukça önemli bir değere sahiptir ve kullanım sağlığı açısından çok önemlidir.
PPRC Borular: PPRC boruları, 3 farklı hammaddeden üretilmektedir ve bu nedenle sıcak – soğuk su, içme suyu ve sıvı dağıtım tesisatları gibi farklı sistemlerde kullanılmaktadır. PPRC Borularının tercih nedenleri ise;
-
Hafif ve pürüzsüz bir yüzeye sahip olması
-
Sıvı geçişinin sağlandığı alanın kaygan olması
-
Kireçleme ve paslanmaya karşı dayanıklı olması
-
Diğer borulara göre oldukça hijyenik olması
-
Montajının ve kullanımının kolay olması
Bağlantı Kelepçesi: Bağlantı kelepçeleri “P Kelepçe” veya “Takviyeli Kelepçe” olarak da bilinmektedir. Bağlantı kelepçeleri boruların sabitlenmesi ve tesisatın sağlamlığını dengelemesi için kullanılmaktadır.
Hortum Bağlantı Rekorları: Bağlantı Rekorları, kurulan tesisatın doğru ve düzenli bir şekilde çalışması için parçaları birbirine bağlayan elemanlardır. Bu Bağlantı Rekorları eğer doğru ve uygun seçilirse kullanıldığı sistemin güvenliğini oldukça fazla artırmaktadır.
Te Bağlantı Rekorları: Kurulacak sistemlerde, borular uzun bir hat boyunca ilerliyorsa tesisatın bütünlüğünü ve güvenliğini korumak için kullanılan bağlantı elemanlarına TE Bağlantı Rekoru denir. Te Bağlantı Rekorları boruları ve flexleri birbirine geçirmek için kullanılır.
Daire İçi Tesisat Hortumları: Kullanılacak doğalgazı dairelere ve kullanım alanlarına dağıtmak için tesisatlarda kullanılan hortumlardır. Bu hortumlar kullanım güvenliği ve sağlığı açısından, Avrupa Standartlarına uygun olarak üretilmelidir.
Hortum Kanalları ve Ek parçalar: Hortum kanalları sistemin kıvrımlı alanlarında kullanılmak için üretilmiştir ve sistemin daha kullanışlı olmasını sağlar. Hortum kanalları kullanılacağı yerlere göre isimlendirilir. Hortum kanalları ve ek parçaları şöyledir;
-
L Köşe Hortum Kanalı
-
Dış Köşe Hortum Kanalı
-
İç Köşe Hortum Kanalı
-
Duvar Geçiş Kapağı
-
Körük
-
Kanal Geçiş Kapakları
-
Sayaç Kapama
-
TE Kapama
-
Açılı Dış Köşe
-
Açılı İç Köşe
-
Duvar Geçiş Kılıfı
Basınç Regülatörü: Tesisatlarda ortaya çıkan basıncın kontrol edilmesi için basınç regülatörü veya kontrol vanası kullanılmaktadır. Regülatörler, kontrol vanalarına göre daha uygun fiyatlı ve daha küçük boyutlarda malzemelerdir. Bu nedenle daire içi tesisatlarında rahatça kullanılmaktadır. Kontrol vanaları ise maliyet olarak daha pahalı ve boyut olarak daha büyüktür. Regülatörler, basit uygulamalar için tercih edilir. Kontrol vanaları ise kompleks uygulamalar için idealdir.
Kombi ve Isıtma Cihazları: Bu cihazlar kurulan sistemin kullanıma geçmesi için gerekli olan malzemelerdir. Kombi cihazları daire içinde doğalgaz kullanımını sağlarken, ısıtma cihazları ise sıcak suyun kullanımına yönelik cihazlardır.
Doğalgaz Tesisatı malzemeleri için;sayfasına göz atabilirsiniz.
Doğalgaz Tesisatlarının Döşenmesi
Doğalgaz, enerji ihtiyacını karşılamak için yaygın olarak kullanılan bir yakıttır. Doğalgaz, gaz halinde borular içinde taşınır ve evlerde ısıtma, sıcak su sağlama ve pişirme gibi amaçlar için kullanılır. Ancak, doğalgazın tehlikeli olduğu unutulmamalıdır. Bu nedenle, doğalgaz tesisatı döşenirken dikkatli ve doğru bir şekilde yapılmalıdır. Bu makalede, doğalgaz tesisatlarının döşenmesi hakkında ayrıntılı bilgi verilecektir.
Doğalgaz Tesisatlarının Döşenmesi
Doğalgaz tesisatı döşenirken, birçok önlem alınmalıdır. Doğalgaz tesisatı, güvenli bir şekilde kullanılabilmek için doğru bir şekilde kurulmalıdır. Bu nedenle, doğalgaz tesisatının döşenmesinde aşağıdaki adımların izlenmesi gerekmektedir:
-
Yerel Doğalgaz Şirketinin Onayı: Doğalgaz tesisatının döşenmeden önce, yerel doğalgaz dağıtım şirketinin onayı alınmalıdır. Doğalgaz tesisatı, yerel doğalgaz dağıtım şirketi tarafından onaylanmadan önce kullanıma sunulmamalıdır. Doğalgaz dağıtım şirketi, doğru bir şekilde tesis edilmiş bir doğalgaz tesisatının kullanılmasını sağlar.
-
Proje Hazırlama: Doğalgaz tesisatının döşenmeden önce, bir proje hazırlanmalıdır. Proje, doğalgaz tesisatının nasıl döşeneceğini, kullanılacak malzemeleri ve cihazları, tesisatın çizimini ve diğer ayrıntıları içermelidir.
-
Malzeme Seçimi: Doğalgaz tesisatının döşenmesinde kullanılacak malzemeler, doğru bir şekilde seçilmelidir. Malzemelerin kaliteli olması ve doğalgazın güvenli bir şekilde kullanılmasını sağlaması önemlidir.
-
Cihazların Seçimi: Doğalgaz tesisatının döşenmesinde kullanılacak cihazlar, doğru bir şekilde seçilmelidir. Cihazların doğru seçilmesi, doğalgazın güvenli bir şekilde kullanılmasını sağlar.
-
Boru Döşeme: Borular, doğalgazın taşınmasını sağlar. Boruların doğru bir şekilde döşenmesi, doğalgazın güvenli bir şekilde kullanılmasını sağlar. Borular, doğru bir şekilde eğim verilmelidir. Ayrıca, boruların montajı sırasında kaynak yapılması gerekmektedir.
-
Vanaların Kurulumu
Doğalgaz tesisatının döşenmesi, profesyonel bir yaklaşım gerektirir. Yanlış yapılan bir işlem, doğalgaz sızıntısına neden olabilir ve hayatı tehdit eden bir yangına yol açabilir. Bu nedenle, doğalgaz tesisatı döşenmesi işlemi mutlaka yetkili kişiler tarafından yapılmalıdır. İşlem sırasında, doğalgaz borusu, vanalar, bağlantı parçaları ve regülatörler gibi birkaç ana parça kullanılır.
Doğalgaz tesisatı döşenmesi işlemi genellikle aşağıdaki adımları içerir:
-
Proje Hazırlama: Doğalgaz tesisatının döşeneceği binanın projesi hazırlanır. Bu, doğalgazın nereden alınacağını, tesisatın nereye döşeneceğini ve ne tür malzemelerin kullanılacağını belirler.
-
Doğalgaz Bağlantı Noktası: Doğalgaz tesisatının döşeneceği binanın doğalgaz bağlantı noktası belirlenir. Bu genellikle binanın dışında, doğalgaz hattının ana hattına bağlanan bir noktadır.
-
Boru Döşeme: Doğalgaz boruları, binanın içinde doğalgaz kullanılacak tüm noktalara döşenir. Boruların doğru şekilde döşenmesi ve bağlantı noktalarının doğru şekilde yapılması çok önemlidir. Boruların doğru şekilde döşenmesi, doğalgaz sızıntılarına ve yangın riskine karşı önemli bir koruma sağlar.
-
Vanalar ve Regülatörler: Boruların doğru şekilde döşenmesinden sonra, vanalar ve regülatörler gibi diğer parçaların takılması gerekebilir. Vanalar, doğalgaz akışını kontrol etmek için kullanılır ve regülatörler, doğalgaz basıncını düzenler.
-
Test Etme: Doğalgaz tesisatı döşendikten sonra, tüm boru bağlantılarının sızdırmazlığı test edilir. Bu, doğalgaz sızıntısı riskini ortadan kaldırır ve güvenli bir kullanım sağlar.
Doğalgaz tesisatının döşenmesi, işin uzmanı olan profesyoneller tarafından yapılmalıdır. Uygun malzemelerin kullanılması ve işin doğru şekilde yapılması, doğalgaz kullanımı sırasında oluşabilecek riskleri önemli ölçüde azaltacaktır. Ayrıca, doğalgaz tesisatının periyodik olarak bakımı da yapılmalıdır, bu da doğalgaz sızıntıları riskini azaltacaktır.
Daire İçi Doğalgaz Tesisatında Kullanılan Malzemeler
-
Ana Kesme Vanası
-
Gaz Dağıtım Borusu
-
Sayaç Bağlantı Hattı
-
Cihaz Bağlantı Hattı
-
Kolon Borusu
-
Tüketim Hattı
-
Atık Gaz Sistemleri
-
Ayrım Hattı
Doğalgaz Tesisatının Aşamaları
Proje Aşaması: Doğalgaz tesisatlarının ilk aşaması proje aşamasıdır. Bu aşamada tesisatın döşeneceği alanda keşif yapılır ve belirli alanlar işaretlenir. Mühendis tarafından hazırlanan proje ile tesisat döşeme aşamasına başlanır.
Döşeme Aşaması: Proje aşamasından sonra, tesisatın güvenli ve emniyetli şekilde döşeme işlemi başlar. Döşeme sırasında yukarıda bahsedilen malzemeler ile döşeme işlemi gerçekleştirilir. Projeye uygun adımlarla döşenen tesisat, mühendisin (gaz dağıtım) kontrolünde denetlenip, onaylanması ile kullanıma açılır.
Doğalgaz Borularının Döşenmesinde Dikkat Edilecek Unsurlar
Kullanım kolaylığı açısından oldukça fazla tercih edilen doğalgaz sistemleri, kullanırken ve yaptırırken dikkat edilmesi gereken bir enerji sistemidir. Doğalgaz tesisatında başlıca dikkat edilmesi gereken unsurlar;
Boru hatları kolay ulaşılabilir olmalı, gerektiği durumlarda kolayca müdahale edilebilmelidir.
Bağlantı ve kesişme alanları macun, keten, teflon bant ve ilaç (gaz dağıtım firması hangisine izin veriyor ise) kaplanmalıdır.
Ana gaz borusu ve ana kapama vanası darbe almayacak şekilde monte edilmiş olmalıdır.
Tesisatta kullanılan vana küresel vana olmalıdır.
Çelik hammaddeler ile yapılan gaz taşıyıcı borular, bir tehlike anında kolay ulaşılabilir olmalıdır.
Kullanılan borular Bağlantı Kelepçeleriyle sabitlenmelidir.
Borular paslanmalara dayanıklı malzemelerden üretilmiş olmalıdır.
Olası bir tehlikeyi engellemek için doğalgaz tesisatı, elektrik tesisatından uzağa döşenmelidir.
Doğalgaz tesisatları mutlaka dağıtıcı firmanın yönetmeliğine uygun şekilde döşenmelidir.
Doğalgaz Sayaç Montajı
Doğalgaz sayaçlarında esnek bağlantılı ürünler kullanılarak, sayaç bağlantılarından oluşan gerilme önlenmelidir.
Olası bir tehlike anı için TS EN 331 standartlarına uygun Gaz Kesme Vanası konulmalı ve ortalama 150 – 220 cm (gaz dağıtım firmasının belirttiği yükseklik dahilinde) yüksekliğe monte edilmelidir.
Monte edilen sayaçlar duvardan ve döşemeden 2 cm boşluk bırakılarak konsollar ile montelenmelidir.
Doğalgaz Tesisatı Döşeme Fiyatları
Doğalgaz tesisatları döşenecek alana ve plana göre fiyat değişikliği göstermektedir. Birçok firma döşeme için farklı fiyatlar üzerinden ilerler fakat burada önemli olan fiyatın uygunluğu değil, kullanılan malzemenin kalitesi ve yapan firmanın alanında uzman olmasıdır. Doğalgaz tesisatı döşeme fiyatları, pek çok etkene göre değişiklik göstermektedir. Bu yazımızda doğalgaz tesisatı nasıl yapılır adımlarını öğrendiniz. Blog sayfamızdaki diğer makalelerimize de göz atabilirsiniz.
